Verhaal

Psychologen vangen emotionele tsunami rusthuispersoneel op

2020

Het personeel in de woonzorgcentra heeft maanden gedraaid op adrenaline en een groot hart. De zomervakantie lonkt nu maar als ze terugkomen, is corona er nog altijd. En wat ze voor de zomer meegemaakt hebben, kan dan in alle hevigheid bovenkomen. Het eerstelijnsnetwerk van psychologen (ELP) Limburg begint daarom met therapeutische sessies voor personeelsleden van woonzorgcentra. Dankzij de steun van het Fonds Dr. Daniël De Coninck zijn die gratis.

Wekenlang waren de woonzorgcentra het epicentrum van de coronacrisis. Personeelsleden liepen zich het vuur uit de sloffen om te zorgen voor wie ziek was, voor wie zonder familie de wereld uit gleed, voor gezonde bewoners die hermetisch afgesloten waren van de buitenwereld, familie achter het raam, hun wereld gekrompen tot de eigen kamer. Ze moesten hun eigen angst wegcijferen en er, op adrenaline en liefde voor hun werk, elke dag opnieuw staan.

De piek van de COVID-19-uitbraak ligt achter ons. Bewoners mogen hun kamer uit, bezoekers zijn weer welkom op een aangepaste manier. Het personeel herademt. Maar, zo weten psychologen Caroline Praet en Erik Conings, dit is de stilte voor de storm. “De medewerkers hebben wekenlang in overlevingsmodus gezeten”, zegt Conings, psycholoog van het Eerstelijnsnetwerk Psychologen Limburg. “Het vooruitzicht van de zomervakantie houdt hen nu overeind.” Maar ook nadien zullen corona en de herinneringen aan de voorbije maanden er nog zijn, boven op de knagende angst voor de tweede golf.

Angst, slapeloosheid, paniek

Zelf heeft Conings twee zorgverleners uit woonzorgcentra als cliënten, al van voor de coronacrisis. “We zien de signalen dat professionele zorgverleners de rand bereiken. ‘Nu zijn we nog heroes’, zei een van hen me, ‘maar wat daarna?’” Het is iets wat we ook zien bij andere schokkende, collectieve gebeurtenissen, vult Caroline Praet, psychologe en coördinator van ELP Limburg aan. “De klap kan daarna komen, met klachten van angst, slapeloosheid, stemmingswisselingen, paniekaanvallen.”

Om de verwachte ‘tsunami’ van psychosociale problemen op te vangen, heeft ELP Limburg een netwerk van 20 tot 25 psychologen klaarstaan voor de helden, met de hulp van het Fonds Dr. Daniël De Coninck. Dit Fonds, dat de eerste lijn ondersteunt, lanceerde een oproep om woonzorgcentra te versterken, zodat ze een aangename en veilige plek kunnen zijn in buitengewone tijden. Steunen kan op veel manieren: psychosociale dienstverlening, mobiele teams om de zorg te versterken, kennisuitwisseling, crisismanagement, vorming. 30 organisaties werden geselecteerd, en zij krijgen in totaal 885.000 euro van het Fonds Dr. De Daniël Coninck.

Veerkracht

ELP Limburg is een ervan. Medewerkers van woonzorgcentra in Limburg kunnen vanaf 1 juni een beroep doen op psychologen, in de woonzorgcentra zelf – als de regelgeving voor de financiering dit toelaat – zo niet in de praktijk van de psychologen. Een afspraak bij een psycholoog van het eerstelijnsnetwerk kost de cliënt normaal 11.20 euro, dankzij de steun van het Fonds De Daniël Coninck is het gratis voor het rusthuispersoneel.

Met dit preventieve aanbod wil ELP Limburg de veerkracht van het personeel in de Limburgse woonzorgcentra herstellen, behouden en versterken. “We willen dat klachten tijdig opgespoord en aangepakt worden en niet ontaarden in een posttraumatische stoornis”, zegt Praet. Voor elke cliënt zijn er vier psychologische sessies, eventueel te verlengen met nog eens vier. “Dat is voldoende om een probleem aan te pakken en winst te boeken. Als er meer nodig is, verwijzen we door.”

Schuldgevoel

Er zijn ondertussen nog andere initiatieven om rusthuispersoneel (en bewoners) te helpen omgaan met wat er gebeurd is. Initiatieven van de woonzorgcentra zelf, of van andere diensten zoals de centra voor geestelijke gezondheidszorg. “We leggen dat nu samen om te bekijken wie wat doet. Het is belangrijk dat mensen weten voor welk probleem ze waar terechtkunnen, zodat ze houvast hebben.”

“Iedereen is getroffen door de coronacrisis in een woonzorgcentrum, elk vanuit de eigen rol”, zegt Conings. Niet alleen verpleegkundigen en verzorgenden dus, maar ook de directeur. “Vaak zijn dat solofuncties die weinig omkaderd zijn. Ze kunnen worstelen met de verantwoordelijkheid die ze dragen voor iedereen in het woonzorgcentrum. Ze kunnen zich afvragen of ze alles gedaan hebben wat ze konden.” “Schuldgevoel is menselijk”, vult Praet aan, “zeker wanneer mensen geen controle hebben over een situatie. Er is een vorm van aanvaarding nodig dat ons dit collectief overkomen is.”

Lichaam

Het netwerk brengt nu volop in kaart welke behoeften er zijn, hoe het rusthuispersoneel het best geholpen kan worden en hoe de boodschap tot bij de mensen geraakt die hulp nodig hebben. “We verwachten niet dat die tsunami plots toeslaat, het is een geleidelijke golf. Tegen dan moeten we gekend zijn.” ELP Limburg mikt daarvoor ook op huisartsen, arbeidsgeneesheren en diensten welzijn en preventie op het werk in woonzorgcentra zelf om waakzaam te zijn en mensen door te verwijzen. “Het is vaak het lichaam dat de eerste signalen geeft”, zegt Praet.

“Het vooruitzicht van de zomervakantie houdt medewerkers in woonzorgcentra nu overeind. Maar ook nadien zullen corona en de herinneringen aan de voorbije maanden er nog zijn.”
Eric Conings
Psycholoog van Eerstelijnsnetwerk Psychologen Limburg

ELP Limburg is zich bewust van de negatieve beeldvorming over psychische hulp, nog altijd. “We proberen die tegen te gaan met onze communicatie.” Er is een filmpje in de maak om de doelgroep en de mensen rond hen te sensibiliseren met een korte en krachtige centrale boodschap: “Jij hebt maandenlang gezorgd. Bedankt. Laat nu ook voor jou zorgen.”

ELP Limburg kreeg projectsteun in het kader van de oproep ‘Versterking van de woonzorgcentra’ van het Fonds Dr. Daniël De Coninck, beheerd door de Koning Boudewijnstichting. 30 organisaties die woonzorgcentra een helpende hand bieden met onder meer psychosociale dienstverlening, kennisuitwisseling, crisismanagement en vorming, om op middellange termijn om te gaan met de gevolgen van het coronavirus, krijgen een ondersteuning van 10.000 tot 50.000 euro. In totaal trekt het Fonds hier 885.000 euro voor uit.

Andere verhalen
Engagement dat inspireert!

Filantropie in het bloed

Kwaliteit van zorg

“Mijn kleinkinderen missen voor geen goud de uitreiking van de Prijzen die hun overgrootmoeder gecreëerd heeft.”
Isabelle Jortay-Noël
dochter van Gert Noël

Troostplek verbindt buurtbewoners in zorgzame buurt Ledeberg

Kwaliteit van zorg

“Verlies, verdriet, rouw… is geen makkelijk thema, maar we hebben niet het gevoel dat we aan iets onbereikbaars zijn begonnen.”
Mia Trappeniers
coördinator Zorgzame Buurt Ledeberg

Marieke Vervoort: verslaafd aan het leven

Kwaliteit van zorg

"Ik had mijn eigen leven onder controle. En kijk, ik ben er nog steeds. Je doet altijd meer en meer omdat je je eigen leven in handen hebt. Je kunt zeggen wanneer het genoeg is."
Marieke Vervoort
atlete, Paralympische Spelen Rio 2016

Andere projectoproepen

Beurzen voor eerstelijnsprofessionals uit de welzijn- en de zorgsector - Eigen rekening

Nieuwe of versterkte vormen van samenwerking tussen eerstelijnsactoren ontwikkelen.

Open

Beurzen voor eerstelijnsprofessionals uit de welzijn- en de zorgsector - Derdenrekening

Nieuwe of versterkte vormen van samenwerking tussen eerstelijnsactoren ontwikkelen.

Open

VOSOG - Vakantiefonds voor Mucopatiëntjes 2024 : Jeugdbewegingsvakantie of vakantie met het gezin

Financiële steun zodat jonge mucopatiënten van 7 tot 18 jaar op vakantie kunnen met een jeugdbeweging of met het gezin.

Open

Andere evenementen

Navigeren naar een gezondheidsvaardige eerstelijnszorg: learnings en aanbevelingen voor organisaties en beleid

13/06/2024 10:00 Tot 13/06/2024 15:15

Gezondheidsvaardigheden: een verschuiving van de focus op het individu naar aandacht voor organisatorische en beleidsaspecten. Wat we leerden vanuit 18 pilootprojecten.

Andere Fondsen en filantropieformules

Boven De Wolken (Fonds Vrienden van)

Filantropen steunen projecten van Boven De Wolken die sterrenouders wil helpen hun grote verdriet te dragen door hen een professionele fotoreportage aan te bieden.

Event meerwaarde patiëntenverenigingen

De meerwaarde van patiëntenverenigingen en patiëntenparticipatie in de Belgische gezondheidszorg: onderzoek en dialoog

Hoe ziet het landschap van patiëntenverenigingen er vandaag, anno 2024, uit in België? Welke evoluties zien we in de ons omringende landen en Europees?

De Kraamvogel (Fonds Vrienden van)

Filantropen steunen projecten van De Kraamvogel, een kleine onafhankelijke vzw die werkt rond tijdige, toegankelijke en kwaliteitsvolle perinatale zorg.

Andere persberichten

17 Fondsen beheerd door de Koning Boudewijnstichting dragen bij tot betere zorg voor zeldzame ziekten

26 02 2024

KBS versterkt dankzij 17 Fondsen het onderzoek naar en de zorg voor zeldzame aandoeningen.

Eindelevensverhalen: een vernieuwend instrument in de palliatieve zorg

18 01 2024

Het Fonds Gert Noël bekroont vzw Amfora voor ‘eindelevensverhalen’, haar vernieuwend instrument in de palliatieve zorg.

Ouders van kinderen met een beperking steunen en respijt gunnen

25 08 2023

22 projecten die respijtoplossingen bieden aan ouders van kinderen met een handicap, ontvangen steun voor een totaalbedrag van 381.900 euro.