“Zonder netwerk sta je minder sterk”

Vrijwilligerswerk is voor vluchtelingenvrouwen niet alleen een manier om Nederlands te oefenen of hun netwerk te vergroten. Het kan ook, als ze willen, een opstap zijn naar een baan. Mondiale Werken Regio Lier helpt vrijwilligsters hun plek te vinden in de samenleving.

Het is niet lang zoeken naar ’t Bazarke, het tweedehandswinkeltje van de vzw Mondiale Werken Regio Lier. Aan de voordeur van dit rijtjeshuis staat een parmantige paspop, met een stijlvol jurkje en een groene lederen handtas. In de voorste kamers, onder het goedkeurend oog van een rijtje knuffels, is de kleding te vinden, in een seizoenshoekje liggen carnavalspakken uitgestald. Via de keuken kom je in de badkamer, waar in de douche gereserveerde kleren en lakens netjes opeengestapeld liggen.

In dit winkeltje steekt Sura Mamo twee keer per week een handje toe als vrijwilligster. Ze sorteert de kleding in het huisje naast de winkel en in ’t Bazarke helpt ze de klanten voort. “Ik kan hier mijn Nederlands oefenen met de klanten en met mijn collega’s”, zegt Sura, die in 2015 vanuit Irak naar België vluchtte. “Als ik niet weet hoe ik iets moet zeggen, helpen ze me.”

Het vrijwilligerswerk in dit project van Mondiale Werken Regio Lier – die naast het winkeltje ook onder meer een naaiatelier, een café en een verhuisdienst heeft – is voor Sura een opstap naar een baan, deel van een werktraject met het Lierse OCMW en de VDAB. “Ik wil werken. Liefst met kinderen, in Irak werkte ik in een crèche. Als een klant met een kindje toekomt, neem ik het meteen uit handen!”

Werken doet haar deugd, zegt ze, ook al gaat het om vrijwilligerswerk. De vzw Mondiale Werken Regio Lier begon in 2015, tijdens de vluchtelingencrisis, als een kleine groep vrienden en kennissen die de handen uit de mouwen wilden steken. Eerst met Woonhulp om vluchtelingen na hun verblijf in een asielopvang te helpen een woning te vinden. Daar kwam een jaar later Werkhulp bij.

“We willen dat vluchtelingen zich thuis voelen in deze samenleving”, zegt Tom Van de Vel, coördinator van Mondiale Werken Regio Lier. “We willen niet dat ze eilanden worden, individueel en als groep. En dat is niet alleen een taak voor de overheid, maar ook voor burgers. Wij doen niet alleen aan dienstverlening, we bouwen ook aan hun netwerk. Want zonder netwerk sta je minder sterk.”

Een netwerk is precies wat Rita Fazli Nazari gevonden heeft via Mondiale Werken Regio Lier. “Alleen thuis zitten is niet goed. Mijn Nederlands verdwijnt dan.” De docente literatuur, die in 2015 met haar twee kinderen vanuit Afghanistan in België belandde, was een tijdje aan de slag in een logistieke baan maar moest thuishouden met rugproblemen. Als vrijwilliger in ’t Bazarke ontmoet ze weer nieuwe mensen. “Als ik hulp nodig heb, zijn mijn collega’s er voor me.”

Nederlands oefenen, contacten leggen en hun dankbaarheid tonen: dat zijn de redenen die deze vrouwen het vaakst opgeven voor hun keuze om zich als vrijwilliger aan te bieden. “Tom heeft ons geholpen een huis te vinden toen ik hier in België alleen was met mijn kinderen”, zegt Rita. “Ik wil iets terugdoen voor wat België voor ons gedaan heeft.” Zowel zij als haar man, die ondertussen ook in België is, zijn aan de slag als vrijwilliger, zij in ’t Bazarke en hij als verhuizer voor Woonhulp.

Sommige vrouwen stromen door naar een reguliere baan, bij Mondiale Werken Regio Lier of elders. “Onze vrijwilligster op het secretariaat, een vrouw uit Iran, kunnen we nu in dienst nemen met een IBO-contract (individuele beroepsopleiding, red.)”, zegt Van de Vel. De vrijwilligsters krijgen op de vloer een coach naast zich die hen begeleidt, intervisies organiseert, nadenkt over opleiding en hen helpt hun talenten aan te boren.

Sura en Rita doen als vrijwilliger werkervaring op en maken kennis met de Belgische organisatiecultuur en de ongeschreven codes op de werkvloer. Maar vrijwilligerswerk is ook waardevol op zich, benadrukt Van de Vel, los van de vraag of het leidt naar een baan. “Het maakt deze vrouwen sterker, het geeft ze meer zelfvertrouwen, ze leggen makkelijker contacten buiten het vrijwilligerswerk, ze worden onafhankelijker en vinden meer mogelijkheden.”

Met de steun van de projectoproep ‘Trampoline’ van de Koning Boudewijnstichting krijgt Mondiale Werken Regio Lier nu de kans om de eigen aanpak te structureren en te verruimen, de methodiek te beschrijven en die expertise te delen met andere organisaties.

“We hebben vanuit de buik, op een organische manier, een diverse ploeg vrijwilligers gebouwd door mensen gewoon te betrekken bij waar we mee bezig zijn. Met de steun van Trampoline kunnen we nu uitzoeken waarom dit een succesformule is, aan welke basisvoorwaarden een organisatie moet voldoen om vrouwen met een migratieachtergrond als vrijwilligers aan te trekken en te behouden.”